تأثیر کافیین بر استرس اکسایشی و آنتی اکسیدان های غیر آنزیمی در پی یک جلسه فعّالیّت ورزشی فزاینده

چکیده کافیین به عنوان یک مکمّل آنتی اکسیدانی، فعّالیّت های ورزشی را تحت تأثیر قرار می دهد. هدف این پژوهش، بررسی اثر کافیین و یک جلسه فعّالیّت ورزشی فزاینده بر استرس اکسایشی (mda) و آنتی اکسیدان های غیر آنزیمی gsh و ویتامین e در سرم خون مردان فعّال بود. آزمودنی ها، 10 نفر داوطلب از دانشجویان پسر رشتة تربیت بدنی بودند که در یک آزمون طرح دوسوکور با مصرف دوز mg/kg 5 کافیین یا دارونما بر روی نوارگردان تا رسیدن به واماندگی شرکت کردند. آزمون در 2 روز مجزّا برگزار شد و هر آزمودنی در هر جلسه تحت یکی از شرایط مصرف کافیین یا دارونما قرار گرفت. نمونه های خونی پیش از فعّالیّت ورزشی و مصرف دارونما یا کافیین (پیش آزمون) و بلافاصله پس از قطع آزمون ورزشی (پس آزمون) جمع آوری شد. یافته های پژوهش با استفاده از آزمون های t وابسته و مستقل در سطح معناداری (05/0 > p) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار spss/13.5 انجام گرفت. نتایج تحقیق، حاکی از آن بود، مقادیر mda در گروه دارونما افزایش معناداری یافت (05/0 > p) در حالی که مقادیر gsh و ویتامین e (به ترتیب 05/0 > p و 005/0 > p) کاهش پیدا کرده بود؛ امّا مقادیر mda در گروه کافیین به طور معناداری کاهش یافت (005/0 > p) و ویتامین e و gsh به ترتیب افزایش های غیر معنادار و معناداری را نشان دادند (05/0 < p و 05/0 > p). علاوه براین مقایسة مقادیر mda و gsh در بین گروه هاتفاوت معناداری را نشان داد (05/0 > p). در صورتی که این اختلاف برای متغیّر ویتامین e به سطح معناداری نرسید (05/0< p).      به طور کلّی به نظر می رسد، مصرف دوز 5 میلی گرم کافیین فشار اکسایشی ناشی از فعّالیّت ورزشی وامانده ساز را کاهش می دهد و در تقویت سیستم آنتی اکسیدانی غیرآنزیمی نقش مؤثّری دارد.